Jaką rolę pełnią nerki i jak objawiają się choroby nerek? 

Oczyszczają krew z toksycznych produktów przemiany materii, filtrując ponad litr krwi na minutę, mają wpływ na zachowanie równowagi wodno-elektrolitowej organizmu i właściwego pH krwi, wpływają na rozwój kości, dzięki produkcji witaminy D, mają swój udział w tworzeniu erytrocytów krwi i jej prawidłowego ciśnienia. A to dopiero początek ich zasług. Tymczasem schorzenia nerek bardzo często nie wywołują żadnych niepokojących objawów nawet przez kilkadziesiąt lat, stając się przyczyną przedwczesnych zgonów. Szacuje się, że w przeciągu następnych 10 lat choroby nerek doprowadzą do śmierci ponad miliona Polaków. Szacuje się, że aż 90% Pacjentów z zaburzeniami pracy nerek nie ma świadomości choroby. Dlatego tak ważne są rutynowe badania krwi i moczu, które pozwolą na wykrycie nieprawidłowości na wczesnym etapie.

Jak zbudowane są nerki?

Nerki to parzysty narząd wielkości około 10-12 cm o charakterystycznym brunatnym kolorze, wynikającym z dużej zawartości krwi. Przeciętna nerka waży około 150 g, ma około 3 cm grubości i 6 cm szerokości. Nerka ma kształt przypominający fasolę, której wklęsła część jest skierowana w stronę kręgosłupa. W tym miejscu znajduje się tak zwana wnęka nerkowa, którą nerka połączona jest z moczowodem. 

Budowa wewnętrzna nerek

Każda nerka składa się z części zewnętrznej (kory nerki) i części wewnętrznej (rdzenia nerki). Rdzeń nerki składa się z kolei z piramid nerkowych o stożkowatym kształcie, zakończonych brodawkami nerkowymi. W brodawkach nerkowych umiejscowione są ujścia cewek zbiorczych – ich funkcją jest zbieranie moczu z kanalików nerkowych, wchodzących w skład nefronów. 

Czym są nefrony? Budowa i działanie

Nefron to podstawowa jednostka funkcjonalno-strukturalna nerek. W pojedynczej nerce człowieka znajduje się od 1 do 4 milionów nefronów – ich liczba jest cechą osobniczą. Każdy nefron składa się z kłębuszka nerkowego oraz kanalika nerkowego (cewki nerkowej). Kłębuszek nerkowy to sieć naczyń włosowatych, której podstawową funkcją jest filtracja przepływającej przez nerki krwi – w ilości sięgającej nawet 1200 ml na minutę. Przefiltrowana krew spływa przez kanalik nerkowy do cewek zbiorczych i moczowodu.

Gdzie położone są nerki?

Nerki znajdują się w tylnej części jamy brzusznej, poza jamą otrzewnej. Nerki są położone symetrycznie po obu stronach kręgosłupa, na wysokości ostatnich kręgów piersiowych i pierwszych kręgów lędźwiowych, co odpowiada mniej więcej wysokości dolnej krawędzi żeber. W przypadku lewej nerki jest to wysokość pomiędzy drugim kręgiem lędźwiowym a 11 kręgiem piersiowym. Ze względu na umiejscowienie w pobliżu wątroby, prawa nerka położona jest nieco niżej od nerki lewej. Prawa nerka sąsiaduje również z pęcherzykiem żółciowym, a lewa ze śledzioną i żołądkiem. 

Jakie objawy świadczą o chorobach nerek?

Schorzenia nerek rzadko powodują dolegliwości bólowe, a kiedy już tak się stanie ich przyczyny często dopatrujemy się nie w nerkach, a w kręgosłupie lędźwiowym.

Ból nerek a ból pleców – jak je odróżnić?

Pierwszą różnicą pomiędzy bólem nerek a bólem kręgosłupa w części lędźwiowej jest umiejscowienie – ból nerek zazwyczaj zlokalizowany jest wyżej i głębiej, w okolicy pod dolną krawędzią żeber. Niekiedy ból nerek promieniuje w kierunku pachwiny lub jamy brzusznej. Ból może występować jednostronnie lub obustronnie. Oznaką potwierdzającą, że ból pochodzi ze strony nerek jest dodatni objaw Goldflama. Wiele innych schorzeń może powodować ból swoim charakterem i lokalizacją zbliżony do bólu nerek. Należą do nich między innymi:

• ból żeber 
• nadwyrężenia mięśni w okolicy lędźwiowej
• zapalenie opłucnej
• zwłóknienie zaotrzewnowe
• problemy związane z układem rozrodczym u kobiet
• tętniak aorty brzusznej
• zakażenia pęcherza moczowego 
• nowotwory uciskające nerkę
• półpasiec
• zapalenie korzonków nerwowych

Jak widać przyczyna bólu może być trudna do rozpoznania dla Pacjenta, dlatego warto skonsultować go ze specjalistą, zwłaszcza jeśli bólowi towarzyszą inne niepokojące objawy. Wizyta nefrologiczna – Salve Medica Centrum Medyczne

Objawy chorób nerek – na co zwrócić uwagę?

Inne objawy, które mogą pojawić się przy zaburzeniach pracy nerek to między innymi:

• dyzuria, czyli ból i pieczenie podczas oddawania moczu
• problemy z wypróżnianiem – biegunka lub zaparcia
• podwyższone ciśnienie krwi
• zmiany w wyglądzie moczu O czym może świadczyć dany kolor moczu? – Salve Medica Centrum Medyczne
• zmiany w częstotliwości mikcji (oddawania moczu)
• zmęczenie, apatia i senność
• gorączka i dreszcze
• wymioty
• zawroty głowy i mdłości
• krew w moczu
• wysypka

Przy większym zaawansowaniu choroby nerek Pacjent może odczuwać metaliczny posmak w ustach, nieprzyjemny zapach z ust, duszności i obrzęki kończyn oraz okolic oczu. 

Badania nerek – jak wykryć choroby nerek?

Rozwijające się schorzenia nerek zwykle przez długi czas pozostają niezauważone, zaburzając funkcjonowanie całego organizmu. Często diagnoza zostaje postawiona, dopiero gdy rozwijające się latami zmiany w nerkach są już nieodwracalne. Zwłaszcza niewydolność nerek przez wiele lat rozwija się w ukryciu. Tymczasem regularne wykonywanie badań profilaktycznych pozwala wykryć wiele chorób nerek już na wczesnym etapie. Do podstawowych badań wykrywających nieprawidłowości w funkcjonowaniu nerek jest oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi i ogólne badanie moczu. Bilans zdrowia Nerki Standard – Salve Medica Centrum Medyczne

Lekarzem zajmującym się chorobami nerek jest lekarz nefrolog. Nefrolog, poradnia nefrologiczna Łódź – Salve Medica Centrum Medyczne

Najczęstsze choroby nerek – kamica nerkowa

Kamica nerkowa rozwija się kiedy w drogach moczowych obecne są złogi, potocznie nazywane kamieniami nerkowymi. 

Jak powstają kamienie nerkowe?

W moczu obecnych jest wiele substancji chemicznych, które fizjologicznie powinny występować w postaci rozpuszczonej. Do powstania kamieni nerkowych dochodzi, gdy – zazwyczaj z powodu zbyt dużego stężenia – niektóre substancje pojawiają się w moczu w postaci stałej. Początkowo powstałe w ten sposób kryształki są na tyle drobne, że ich wydalenie nie wywołuje żadnych objawów. Na tym etapie rozwoju nazywane są “piaskiem w nerkach”. Większe kryształki mogą gromadzić się w miedniczce nerkowej, latami zwiększając swoją objętość, aż do osiągnięcia rozmiarów wywołujących objawy kamicy nerkowej. Kryształki łączące się w coraz większe grupy tworzą złogi, które są w stanie doprowadzić do uszkodzenia nerek i wywoływać ataki kolki nerkowej.

Co powoduje kolkę nerkową?

Czasem o rozwijającej się latami kamicy nerkowej dowiadujemy się boleśnie podczas pierwszego ataku kolki nerkowej. Dochodzi do niego, kiedy duży kamień nerkowy przemieszcza się z nerki i blokuje światło moczowodu. 

Ile trwa atak kolki nerkowej? 

Mniejsze kamienie nerkowe (poniżej 5 mm) są w stanie przemieścić się moczowodem w kierunku pęcherza i zostać wydalone w przeciągu kilku godzin. Duże kamienie nerkowe są w stanie zablokować moczowód na wiele dni i zwykle wymagają interwencji lekarza urologa. Wizyta urologiczna – Salve Medica Centrum Medyczne

Objawy kolki nerkowej

Jak rozpoznać atak kolki? Typowym objawem jest pojawiający się nagle bardzo silny, nieznośny ból pleców w okolicy lędźwiowej. Ból może promieniować w dół, obejmując zewnętrzną stronę uda, pachwinę i okolice pęcherza moczowego. U mężczyzn ból w kolce nerkowej może promieniować do czubka prącia. Często ból ma charakter kurczowy – jego natężenie jest zmienne, na przemian słabnie i nasila się.

Ostremu bólowi w kolce nerkowej mogą towarzyszyć inne objawy, takie jak:

• gorączka i dreszcze
• wymioty i nudności
• niskie ciśnienie
• bladość i pocenie się
• krew w moczu 
• częste parcie na mocz
• dyzuria – pieczenie i ból podczas oddawania moczu

Kamica nerkowa – częstość występowania

Kamica nerkowa jest chorobą częstą – może dotyczyć aż 15% populacji krajów rozwiniętych. Trzykrotnie częściej występuje u Pacjentów płci męskiej. Kamica nerkowa może utrzymywać się przez większość życia, okresowo wywołując ataki kolki nerkowej. 

Choroby nerek – torbiele nerek

Torbiele nerek to wypełniona płynem przestrzeń w okolicach miąższu nerki. Mniejsze torbiele nerek mogą nie wywoływać żadnych objawów. Większe torbiele nerek, o średnicy przekraczającej 5 cm mogą uciskać sąsiadujące struktury, wywołując ból bocznej części jamy brzusznej (ból w boku), w okolicy lędźwiowej pleców, oraz ucisk i uczucie pełności w brzuchu. Podstawową metodą diagnostyki torbieli nerkowych jest USG. Torbiele nerek, które nie wywołują objawów bólowych wymagają jedynie okresowej kontroli poprzez wykonywane do roku badanie USG. USG jamy brzusznej – Salve Medica Centrum Medyczne

https://salvemedica.pl/uslugi/usg-ukladu-moczowego

Choroby nerek – rak nerki

Rak nerki to około 2-3% wszystkich przypadków nowotworów złośliwych występujących w populacji Polski. Ta zbiorcza nazwa obejmuje wiele typów nowotworów złośliwych rozwijających się w nerce. Występowanie raka nerki jest silnie skorelowane z nadciśnieniem tętniczym, otyłością i paleniem tytoniu. Przez długi czas rak nerki rozwija się bezobjawowo. Na tym etapie można go wykryć podczas wykonywanego profilaktycznie USG jamy brzusznej, co znacznie zwiększa szanse na wyleczenie.  

Choroby nerek – nefropatia zaporowa

Nefropatia zaporowa to najczęstsza przyczyna występowania przewlekłej niewydolności nerek u dzieci. Ta nieprawidłowość w czynności i budowie nerek prowadzi do niedrożności dróg moczowych – zwykle cewki moczowej lub moczowodów. Utrudnienie w odpływie moczu prowadzi do wodonercza i powiększenia nerek, zakażeń układu moczowego i występowania krwi w moczu. Jeśli niedrożność jest częściowa może objawiać się występowaniem na przemian skąpych i bardzo obfitych mikcji (wielomocz i skąpomocz). Nefropatia zaporowa może prowadzić do niewydolności nerek. 

Choroby nerek – zapalenie nerek

Objawy zapalenia nerek różnią się w zależności od tego jaki obszar nerki został objęty stanem zapalnym. 

Odmiedniczkowe zapalenie nerek – objawy i leczenie

Odmiedniczkowe zapalenie nerek występuje jako powikłanie nawracających, nie do końca wyleczonych zapaleń dolnych dróg moczowych, wywołanych przez bakterie E.coli. Ten rodzaj zapalenia nerek uważany jest za najcięższy w przebiegu i może prowadzić do niewydolności nerek. Objawia się zmianami w składzie moczu, gorączką lub stanami podgorączkowymi, częstym, bolesnym oddawaniem moczu i silnym bólem w okolicy lędźwiowej. W leczeniu stosuje się antybiotyki. Jako zabiegi wspierające leczenie można stosować środki moczopędne i wygrzewanie okolic pęcherza moczowego.

Ostre śródmiąższowe zapalenie nerek – objawy i leczenie

Do objawów ostrego śródmiąższowego zapalenia nerek zalicza się gorączkę, obrzęki, tępy ból w okolicy lędźwiowej, wysypkę plamisto-grudkową, bóle stawów, nadciśnienie tętnicze, skąpomocz (poniżej 500 ml na dobę) i krwiomocz. Niekiedy zapalenie przebiega bezobjawowo. Leczenie polega na wyeliminowaniu przyczyn powstania zapalenia. Najczęściej prowadzi do niego długotrwałe przyjmowanie leków bez recepty z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne), takich jak ibuprofen, kwas acetylosalicylowy (lepiej znany jako aspiryna) i paracetamol. 

Kłębuszkowe zapalenie nerek – objawy i leczenie 

Kłębuszkowe zapalenie nerek pojawia się gdy proces zapalny obejmuje kłębuszki nerkowe. Długotrwały i przewlekły proces zapalny doprowadza do zwłóknienia i zatrzymania czynności kłębuszka nerkowego. Co w konsekwencji, po zatrzymaniu pracy większości kłębuszków nerkowych prowadzi do rozwoju niewydolności nerek. 

Kłębuszkowe zapalenie nerek rozwija się na podłożu autoimmunologicznym, gdy prawidłowo funkcjonujące kłębuszki nerkowe są atakowane przez układ odpornościowy. Może przebiegać bezobjawowo i dopiero przy zaostrzeniu przebiegu wywołać objawy takie jak skąpomocz, bóle głowy, obrzęki i podwyższenie ciśnienia krwi.

W celu wykrycia przebiegających bezobjawowo zapaleń nerek przeprowadza się badania laboratoryjne krwi i moczu. Bilans zdrowia Nerki Plus – Salve Medica Centrum Medyczne