Narządy płciowe i ich choroby. Na jakie objawy warto zwrócić uwagę? 

Narządy płciowe to najbardziej intymna część ciała człowieka, dlatego ich choroby często są wstydliwym problemem. Z tego powodu Pacjenci często odwlekają wizytę u lekarza i kierują się po pomoc dopiero gdy objawy stają się uciążliwe, a choroba trudna w leczeniu. Jak są zbudowane narządy płciowe i jakie są objawy ich chorób? Dowiedz się z artykułu.

Żeńskie narządy płciowe

Żeńskie narządy płciowe dzielimy na zewnętrzne i wewnętrzne. Do narządów płciowych zewnętrznych zalicza się również wzgórek łonowy – znajdujące się powyżej spojenia łonowego skupisko tkanki tłuszczowej o grubości pomiędzy 2 a 8 cm, widocznie odgraniczone od podbrzusza. Pozostałe narządy płciowe zewnętrzne to wargi sromowe większe (zewnętrzne) i wargi sromowe mniejsze (wewnętrzne), okalające wejście do pochwy. Wargi sromowe większe to fałdy skórne pokryte owłosieniem łonowym, a wargi sromowe mniejsze są pozbawionymi owłosienia fałdami gładkiej skóry.  W rzeczywistości nazwy warg sromowych nie zawsze odzwierciedlają ich wielkość – część kobiet ma wargi sromowe wewnętrzne większe od warg zewnętrznych. 

Narządy płciowe żeńskie zewnętrzne – łechtaczka

Poniżej miejsca połączenia warg sromowych większych znajduje się łechtaczka, narząd pełniący kluczową rolę w pobudzeniu seksualnym kobiety. Jedynie niewielka jej część jest widoczna na zewnątrz – przykryty ochronnym napletkiem żołądź łechtaczki. Z kolei wewnętrzne części łechtaczki to trzon i przypominające kształtem literę V odnogi łechtaczki, z obu stron otaczające pochwę. Pod wpływem zewnętrznych bodźców ciała jamiste wewnętrznych struktur łechtaczki wypełniają się krwią, doprowadzając do powiększenia organu (wzwodu łechtaczki). 

Narządy płciowe żeńskie wewnętrzne – pochwa

Pochwa to kanał prowadzący do macicy kobiety. Ma około 2-3 cm szerokości i średnio około 8 cm długości, ale jej przednia ściana jest nieco krótsza niż ściana tylna. Charakterystyczną cechą pochwy jest elastyczność jej ścian, składających się z błony zewnętrznej, mięśniówki i błony śluzowej, dzięki czemu pochwa może nawet kilkukrotnie zwiększać swoją długość i szerokość.  

Narządy płciowe żeńskie wewnętrzne – macica

Jak zbudowana jest macica? Ten kluczowy dla rozwoju płodu narząd składa się z 4 części: uchodzącej do kanału pochwy szyjki macicy, cieśni, trzonu macicy i dna macicy. Wielkość macicy zależy od wielu czynników, w tym przebytych ciąż i porodów i wynosi przeciętnie 7 cm długości i około 4-5 cm szerokości. 

Narządy płciowe żeńskie wewnętrzne – jajowody i jajniki

Jajniki to parzysty narząd, którego główną funkcją jest wydzielanie hormonów: progesteronu, estrogenów, androgenów i inhibiny, oraz wytwarzanie komórek jajowych. Funkcjonowanie jajników jest kontrolowane przez hormony przysadki mózgowej: hormon luteinizujący (LH) i hormon folikulotropowy (FSH). 

Narządy płciowe męskie

Męski układ rozrodczy, podobnie jak żeński składa się z narządów płciowych wewnętrznych i zewnętrznych. Do narządów płciowych zewnętrznych zaliczamy prącie i mosznę. Natomiast narządy płciowe wewnętrzne to jądra, najądrza, nasieniowody, pęcherzyki nasienne i prostata.   

Narządy płciowe męskie: prącie

Prącie (penis, członek) to męski narząd kopulacyjny, homologiczny w stosunku do kobiecej łechtaczki – oba organy powstają z tego samego guzka płciowego w okresie rozwoju płodowego.

Narządy płciowe męskie: moszna, jądra i najądrza

Jądra, czyli gonady męskie, do produkcji plemników (spermatogenezy) potrzebują temperatury niższej niż fizjologiczna temperatura ciała człowieka. Z tego powodu znajdują się poza wnętrzem ciała, w worku mosznowym. Drugą funkcją jąder jest wytwarzanie androgenów, oraz niewielkiej ilości estrogenów. Czynność wydzielnicza jąder jest kontrolowana przez przysadkę mózgową. Z kolei funkcją najądrzy jest magazynowanie wytworzonego przez jądra nasienia. 

Narządy płciowe męskie: nasieniowody i pęcherzyki nasienne

Od najądrzy odchodzą nasieniowody, dzięki którym nasienie jest transportowane w kierunku cewki moczowej. Pęcherzyki nasienne produkują rozcieńczającą nasienie wydzielinę, ułatwiającą plemnikom prawidłowe poruszanie się. Nasieniowody kończą się w prostacie.

Narządy płciowe męskie: prostata (gruczoł krokowy)

Prostata to męski narząd płciowy umiejscowiony pod pęcherzem moczowym. Główną funkcją prostaty jest produkcja płynu będącego składnikiem spermy. 

Jakie choroby mogą dotykać męskie i żeńskie narządy płciowe i jak rozpoznać objawy, które powinny skłonić nas do wizyty u lekarza?

Najczęstsze choroby przenoszone drogą płciową

Choroby przenoszone drogą płciową (choroby weneryczne) to infekcje, w których drogą zakażenia są narządy płciowe człowieka. Zwykle do zakażenia dochodzi podczas kontaktów seksualnych bez odpowiedniego zabezpieczenia, jednak możliwe jest przeniesienie niektórych patogenów na dłoniach lub poprzez kontakt z zakażonymi powierzchniami i przedmiotami użytku osobistego, takimi jak ręczniki lub gadżety erotyczne. O niepokojących objawach warto poinformować partnera lub partnerkę seksualną – oni również powinni zostać objęci leczeniem, nawet jeśli nie odczuwają jeszcze objawów. Badania na choroby weneryczne – Diagnostyka chorób przenoszonych drogą płciową – Salve Medica Centrum Medyczne

Rzeżączka

Rzeżączka to najczęściej występująca choroba przenoszona drogą płciową. Wywołującym ją patogenem są bakterie Gram-ujemne dwoinki rzeżączki (łac. Neisseria gonorrhoea). Objawy rzeżączki to pieczenie i świąd narządów płciowych, upławy z pochwy, ból podczas stosunku i bóle podbrzusza. Rzeżączka u mężczyzn często wywołuje zapalenie przedniego odcinka cewki moczowej, objawiające się bólem i ropnym wyciekiem z penisa. Leczenie rzeżączki polega na antybiotykoterapii.

Grzybica narządów płciowych (kandydoza)

Objawy grzybicy narządów płciowych u kobiet to świąd i zaczerwienienie okolic sromu, gęste, bezwonne, grudkowate upławy i pieczenie podczas stosunku, ciepłej kąpieli lub oddawania moczu. Grzybica narządów płciowych u mężczyzn charakteryzuje się podrażnieniem członka, grudkową wysypką i bólem podczas stosunku, ejakulacji i oddawania moczu. Leczenie grzybicy narządów płciowych polega na stosowaniu miejscowym preparatów przeciwgrzybiczych i probiotyków dopochwowych u kobiet. Do zakażenia grzybicą może dojść podczas kontaktów płciowych bez zabezpieczenia. Do rozwoju grzybicy może prowadzić także częste stosowanie kortykosteroidów lub antybiotyków. Chcę wykonać badania nawracających infekcji – Salve Medica Centrum Medyczne

Chlamydioza

Chlamydioza to choroba powodowana przez zakażenie bakteriami Chlamydia trachomatis.  Zakażenie chlamydią może powodować groźne powikłania, które czasem prowadzą do niepłodności. Choroba często przebiega bezobjawowo lub z niewielkim nasileniem dolegliwości, a osoby nieświadome infekcji mogą zarażać nią kolejnych partnerów seksualnych. W leczeniu chlamydiozy stosuje się antybiotyki.

Zakażenie HPV (Human Papilloma Virus, wirus brodawczaka ludzkiego)

Około 30 typów HPV, czyli wirusa brodawczaka ludzkiego, może przenosić się drogą płciową. Zakażenie może przebiegać bezobjawowo lub objawiać się występowaniem brodawek (kłykcin kończystych) w okolicach genitaliów i odbytu. Oprócz powstawania kłykcin, wirus HPV może prowadzić do znacznie poważniejszych konsekwencji – rozwoju raka prącia, jamy ustnej i szyjki macicy. Skuteczną profilaktyką zakażenia wirusem HPV są szczepienia ochronne. 

Najczęstsze choroby żeńskich narządów płciowych

Choroby żeńskich narządów płciowych często przebiegają bezobjawowo, a ich powikłania mogą skutkować trudnościami z zajściem w ciążę. 

Choroby żeńskich narządów płciowych: endometrioza

Endometrioza jest chorobą która bardzo często zostaje zdiagnozowana dopiero po długich latach leczenia. Jej przyczyną jest występowania komórek błony śluzowej macicy (endometrium) w innych organach ciała. Pomimo swojego umiejscowienia poza macicą komórki endometrium reagują na zmiany hormonalne we krwi i zachowują aktywność wydzielniczą. Skutkiem są krwawienia poza jamą macicy, stan zapalny, zrosty, blizny i przewlekłe objawy bólowe.

Choroby żeńskich narządów płciowych: rak jajnika

Rak jajnika długo rozwija się bezobjawowo, a jego pierwsze symptomy są specyficzne i często bagatelizowane. Skutkuje to rozpoznawaniem raka jajnika w zaawansowanym stadium i jego wysoką śmiertelnością, dlatego tak ważne są regularne badania profilaktyczne u ginekologa. Bilans zdrowia Rak jajnika – Salve Medica Centrum Medyczne

Choroby żeńskich narządów płciowych: rak szyjki macicy

Innym rodzajem raka żeńskich narządów płciowych, przez długi czas nie dającym żadnych objawów jest rak szyjki macicy. We wczesnym stadium zaawansowania, kiedy leczenie jest najskuteczniejsze, wykrywa go profilaktycznie wykonywana cytologia. Cytologia – Salve Medica Centrum Medyczne Oprócz wykonywanej co roku cytologii skuteczną metodą profilaktyki jest szczepienie przeciw wirusowi HPV, głównej przyczynie rozwoju raka szyjki macicy. 

Choroby żeńskich narządów płciowych: mięśniaki macicy

Mięśniaki macicy to łagodne zmiany nowotworowe, które mogą jednak znacznie obniżać jakość życia kobiety. Mięśniaki macicy czasem nie wywołują żadnych objawów. Niekiedy jednak ich obecność skutkuje uciążliwymi dolegliwościami, takimi jak nieregularne i bardzo obfite krwawienia prowadzące nawet do anemii, ból i objawy wynikające z nacisku mięśniaków na okoliczne narządy, na przykład pęcherz moczowy lub jelita.

Mięśniaki macicy są bardzo częstym schorzeniem, które dotyczy nawet 50-60% kobiet. 

Zapalenie narządów miednicy mniejszej (zapalenie przydatków)

Przyczyny zapalenia narządów miednicy mniejszej u kobiet jest zazwyczaj rozprzestrzenienie się stanu zapalnego, często rozpoczynającego się w pochwie, na wewnętrzne narządy płciowe kobiety. Nieleczone zapalenie narządów miednicy mniejszej może prowadzić do przewlekłych powikłań, między innymi niepłodności, dlatego każda infekcja intymna powinna skłonić Pacjentkę do leczenia u specjalisty. Badanie ginekologiczne, wizyta w Łodzi – Salve Medica Centrum Medyczne

Najczęstsze choroby męskich narządów płciowych

Przyczynami chorób męskich narządów płciowych mogą być nieprawidłowości anatomiczne, infekcje, zmiany nowotworowe oraz stany zapalne. 

Choroby męskich narządów płciowych: stulejka

Stulejka to zwężenie otworu napletka uniemożliwiające odsłonięcie członka. Nieleczona stulejka może powodować problemy z oddawaniem moczu i trudności w kontaktach seksualnych. Leczenie stulejki polega na chirurgicznym usunięciu zwężonej części napletka. 

Choroby męskich narządów płciowych: żylaki powrózka nasiennego

Żylaki powrózka nasiennego to częsta przyczyna niepłodności u mężczyzn, spowodowana uszkodzeniem zastawek żył jądrowych w mosznie. Ta choroba narządów płciowych często dotyczy młodych mężczyzn, a do jej objawów należy ból jąder i pachwin, ból podczas erekcji, opuchlizna i uczucie ciepła i ciężkości w mosznie. W leczeniu stosuje się metody chirurgiczne. 

Choroby męskich narządów płciowych: zapalenie jąder i najądrza

Zapalenie jąder i najądrza zazwyczaj rozpoczyna się od stanu zapalnego cewki moczowej, a następnie pęcherza lub prostaty. Choroba objawia się bólem, stwardnieniem i powiększeniem jądra (zazwyczaj jednego), opuchlizną moszny i wysoką gorączką. Może towarzyszyć im ból podczas oddawania moczu. Leczenie polega na antybiotykoterapii i podawaniu leków łagodzących objawy. 

Choroby męskich narządów płciowych: choroby prostaty

Do najczęściej występujących schorzeń tego narządu należą zapalenie, przerost i rak prostaty. Wskazaniem do wizyty u urologa jest występowania takich objawów jak częstsze i bolesne oddawanie moczu, przerywany, osłabiony strumień moczu, ropny wyciek z cewki moczowej, ból krocza, niekiedy promieniujący do pachwin i prącia oraz ból podczas ejakulacji. Wizyta urologiczna – Salve Medica Centrum Medyczne